Kosova, ky shtet “toksik”

Ndotësit kryesorë të mjedisit në Kosovë konsiderohen të jenë KEK-u, Ferronikeli dhe Sharrcemi. Nga Ministria e Mjedisit dhe Planifikimit Hapësinor deklarojnë t’i ketë detyruar këta ndotës të ambientit t’i vendosin filtrat.

“Sharcemi i ka vendosur filtrat. KEK-u deri në fund të vitit pritet të kompletojë vendosjen e filtrave”, ka deklaruar për Telegrafin Dardan Gashi, Ministër i Mjedisit dhe Planifikimit Hapësinor.

Ai ka thënë se ministria që udhëheq, ka vënë edhe gjoba për disa nga ndotësit, lëndët e të cilave po zvarriten nëpër gjykata. “Viteve të fundit kemi një përmirësim, duke marrë parasysh se kemi filluar edhe me heqjen e licencave. Jemi avancuar edhe për sa i përket legjislacionit. Në këtë na ka ndihmuar edhe Ministria e Drejtësisë, me futjen në Kodin Penal të ligjit ‘Për krime ndaj mjedisit’”, thekson ministri Gashi.

Eksperti për çështje të energjetikës dhe ambientit, Luan Shllaku, vlerëson se ndotja në Kosovë është shumëdimensionale dhe se janë shumë burime që shkaktojnë këtë ndotje. Por, dominon ndotja që vjen nga burimet industriale, sidomos nga operatorët e mëdhenj, si: termocentralet Kosova A dhe B, Ferronikeli, Sharrcemi etj.

“Tashmë dihet se një numër shumë i madh i popullatës që jeton në një diametër të gjerë rreth termocentraleve (në Kastriot), por edhe Ferronikelit (Drenas) dhe Sharrcemit (Hani i Elezit) është i sëmurë nga sëmundjet respiratore, filluar nga më të lehtat e deri tek ato më të rënda. Studimet e bëra në dispanserinë e Kastriotit thonë se çdo i treti banor dhe punëtor është i prekur nga këto sëmundje”, ka thënë Shllaku për Telegrafin.

Sipas tij, zonat me të prekura nga ndotja janë Kastrioti dhe Prishtina, meqë kjo e fundit gjendet vetëm 3-4 kilometra larg termocentraleve. Në këtë kategori hyjnë edhe Drenasi me fshatrat përreth, Hani i Elezit, si dhe Mitrovica. Ndonëse Trepça nuk punon me të gjitha stabilimentet e saja, metalet e rënda janë të shtresuara në tokë që moti dhe ato vazhdojnë të jenë të rrezikshme për shëndetin e popullatës së Mitrovicës me rrethinë.

“Institucionet vazhdojnë të kënaqen kur aprovohet një ligj i ri mjedisor dhe mendojnë se kjo është mjaft për fillim. Ose, vazhdojnë të kënaqen kur bëjnë ndonjë matje dhe konstatojnë se niveli i ndotjes është ai që është. Thuajse matjet janë qëllim i vetvetes. Le të thonë se cili ka qenë aksioni konkret i ndërmarrë pasi që matjet që bënë treguan se ndotja është e madhe në ndonjë vend të caktuar. Institucionet e Kosovës vazhdojnë të mbesin të mbytura në letrat që i prodhojnë dhe nuk dalin fare në terren për të ndërmarr diçka konkrete në avancimin e cilësisë së mjedisit. Bile edhe letrat i kanë shpesh ‘dallash’”, shprehet Shllaku.

Ai thotë se Kosova nuk ka problem me legjislacionin – meqë është i harmonizuar me BE-në – por, me faktin se ky legjislacion nuk aplikohet. “Ky është problemi jonë më madhor me institucionet qeveritare”, thotë Shllaku. /Telegrafi/