Rexhep Abazi letër të hapur bashkësisë ndërkombëtare

Gjilan – Shqiptarëve të dëbuar të Preshevës, Medvegjës e Bujanocit t’u njihet STATUSI I REFUGJATËVE TË LUFTËS SË VITEVE 1999/2000, sipas Konventave ndërkombëtare! Çështja e trojeve shqiptare të Preshevës, Medvegjës e Bujanocit mbeti e pazgjidhur kohë të gjatë, për shkak të neglizhencës, të kalkulimeve për interesa të ndryshme të faktorëve kombëtar e ndërkombëtar, kjo çështje nuk mori trajtim të duhur dhe epilog të zgjidhjes së drejtë ka shkruar Rexhep Abazi intelektual nga Lugina.

Letër e hapur për:
1. Shtetet e Bashkuara të Amerikës;
2. Bashkësinë Ndërkombëtare;
3. Bashkimin Evropian;
4. Forumin Ndërkombëtar për të Drejtat e Njeriut-IGFM, Frankfurt;
4. Lobin Shqiptar në botë;
5. Republikën e Shqipërisë;
6. Republikën e Kosovës;
7. Republikën e Serbisë.

LUTJE E PËRGJËRIM QË:
Shqiptarëve të dëbuar të Preshevës, Medvegjës e Bujanocit t’u njihet STATUSI I REFUGJATËVE TË LUFTËS SË VITEVE 1999/2000, sipas Konventave ndërkombëtare!

Çështja e trojeve shqiptare të Preshevës, Medvegjës e Bujanocit mbeti e pazgjidhur kohë të gjatë, për shkak të neglizhencës, të kalkulimeve për interesa të ndryshme të faktorëve kombëtar e ndërkombëtar, kjo çështje nuk mori trajtim të duhur dhe epilog të zgjidhjes së drejtë.
Çfarë dhe si ndodhi deri më tani?
Kjo situatë, apo ta quajmë edhe agoni e kësaj pjese të kombit shqiptar, i ka rrënjët që në eksodin e shqiptarëve të Sanxhakut të Nishit, Prokupjes, kurshumlisë, Leskocit, Vranjës e vendeve të tjera të viteve 1977/78 dhe Kongresit të Berlinit i cili i copëtoi tokat shqiptare.
Është indikative që, nga ajo kohë vetëm trembëdhjetë vendbanime shqiptare në komunën e Medvegjës mbesin brenda kufinjëve të Serbisë, në trojet e veta, kurse të gjitha të tjerat u spastruan etnikisht e dhunshëm duke i vrarë e djegur, për ta aneksuar edhe Preshevën e Bujanocin, pas Luftës së Dytë Botërore, nga Serbia e atëhershme.

Në at kohë, një pjesë e popullatës shqiptare u vra e u masakrua, një pjesë u dëbua nga trojet, e tyre e ajo pjesë që stoikisht qëndroi në vatrat e tyre, e që nuk ishte edhe aq e vogël, u asimilua duke mos guxuar t’a ruaj e tregoj identitetin kombëtar shqiptar. Mbase, kështu, sipas hulumtuesit shkencor Dr. Sabit Ukës, në at kohë u zbrazën dhe u kolonizuan me popullatë serbe rreth 740 vendbanime shqiptare.

Nga ajo kohë u zhvilluan ngjarje të ndryshme historike, luftëra të përgjakshme lokale e botërore me pasoje e humbje të mëdha e të rënda në njerëz dhe ekonomitë e tyre ( Luftërat Ballkanike, lufta e Parë dhe e Dytë Botërore, luftërat në territorin e ish RSFJ-s e deri tek këto të fundit të: Ushtrisë Çlirimtare e Kosovës, Ushtrisë Çlirimtare e Preshevës, Medvegjës e Bujanocit dhe e Ushtrisë Çlirimtare Kombëtare).

Mirëpo, fatkeqësisht, asnjëra nga këto luftëra, nuk e zgjidhën çështjen e këtyre tri komunave shqiptare.

Mbase, pas përfundimit të luftës në Kosovë, në qershor të vitit 1999, forcat ushtarake, policore, militare e paramilitare të Serbisë, pas tërheqjes së tyre nga Kosova, u stacionuan në vendbanimet shqiptare për t’i torturuar, shantazhuar,, maltretuar e dëbuar shqiptarët nga trojet e tyre. Sidomos, në këtë situatë e pësoi keq komuna e Medvegjës dhe shqiptarët e sajë, pasi që nga regjimi i atëhershëm u dëbuar afro 90% të tyre në vitet 1999 dhe 2000, të cilëvet u mbeti e tërë pasuria në vendlindje, e që për një kohë të shkurtër është plaçkitur e vjedhur ajo që ishte me vlerë, kurse pjesa tjetër u shkatërrua e u dëmtua, duke llogaritur këtu edhe shtëpitë e objektet tjera të tyre. Kjo u bë edhe në Malësinë e Bujanocti dhe Karadakun e Preshevës.

Refugjatët e këtyre trojeve fillimisht u vendosën në Kosovë, ku edhe sot qëndrojnë pjesa më e madhe e tyre, por fatkeqësisht pa status të refugjatëve, sepse me ta dhe çështjen e situatën e tyre nuk u muar askush seriozisht. Serbia për serbët e sajë nga dhe në Kosovë bëri e po bën çdo gjë, për shqiptarët e Preshevës, Medvegjës e Bujanocit, Jo vetëm Serbia që nuk bëri gjë për hallet e tyre, por fare pakë bënë edhe Shqipëria dhe Kosova si shtete amë të shqiptarëve.

Tani situata në këto tri komuna shqiptare është alarmante, e patolerueshmee pse jo edhe shumë e rrezikshme.

Si duhet zgjidhur kjo situatë akute dhe emergjente, apo vatër e mundshme e konflikteve të paparashikuara?

Duke vlerësuar ca hapa të kohës së fundit të Shqipërisë e Kosovës, për shqiptarët e këtyre tri komunave, tejet të vonuar, shumë të vegjël e që merren vetëm me pasojat, por jo edhe me shkaqet e kësaj situate, ndoshta mund të shpresohet për një rrugëtim tjetër të mëtejmë, pasi që Serbia në vazhdimësi pavarësisht regjimeve të saja në pushtet, nuk e ndalë punën dhe presionin në spastrimin etnik të shqiptarëve nga tri komunat në jugun e sajë.
Në anën tjetër shtetet shqiptare, Republika e Shqipërisë dhe Republika e Kosovës, veprojnë në mënyrë melankolike e fragmentare në mbrojtjen e interesave kombëtare të shqiptarëve të trojeve etnike.

Mbase, në qoftë se dëshirohet zgjidhje e drejtë e kësaj çështje, e që është nevojë imediate e kohës, atëherë URGJENTISHT duhet bërë së paku këto gjëra:
1. Republika e Serbisë duhet ndalur shkeljen e të drejtave individuale e kolektive të shqiptarëve të Preshevës, Medvegjës e Bujanocit, sidomos PASIVIZIMIN e adresave me pasoja të rënda për jetën e tyre;
2. T’u pranohet statusi i REFIGJATËVE shqiptarëve të dëbuar të Preshevës, Medvegjës e Bujanocit nga vitet 1999/2000, kudo që ata ndodhen aktualisht. Kjo është pikënisja dhe baza apo gjeneza e zgjidhjes së këtij problemi;
3. Të fillohet procedura e riatdhesimit të tyre në vendet prej nga janë dëbuar;
4. Të krijohen kushtet për jetë në vendet ku do kthehen ( ndërtimi i shtëpive, pastrimi i arave dhe livadheve, ndihma për rimëkëmbjen e ekonomive familjare, së paku në nivelin që e kishin në vitet 1999/2000;
5. Organet kompetente të Republikës së Serbisë të ANULOJNË vendimet e shqiptarëve për PASIVIZIMIN E ADRESAVE të nxjerrura deri më tani;
6. Republika e Serbisë t’u kompensoj dëmet e shkaktuara shqiptarëve refugjatë për tër periudhën e shkuar, deri në kthimin e tyre në shtëpitë e veta;
7. Deri në kthimin e tyre, të rinjëve refugjatë t’u sigurohen kushte shkollimi në të gjitha moshat e nivelet e shkollimit dhe nga organet e shtetit të Serbisë t’u njihen diplomat dhe dokumentet e shkollimit në shtete tjera, kurse popullatës t’i sigurohet mbrojtja shëndetësore dhe ekzistenca sociale-ekonomike;
8. Shqiptarëve të Preshevës, Medvegjës e Bujanocit, me Ligj t’u garantohet përdorimi i simboleve kombëtare, festat kombëtare e fetare, punësimi proporcional në nivelet e organet lokale e qendrore, zgjedhjet e lira e demokratike, shkollimi në gjuhën amtare në të gjitha nivelet, zhvillimi i barabartë ekonomik, shoqëror, arsimor e kulturor;
9. Në Prishtinë e Gjilan të hapen zyra për refugjatë;
10. Në Medvegjë të hapet zyra e Konsullatës së Republikës së Shqipërisë.

Miq e vëllezër të nderuar!
Në qoftë se edhe më tutje vazhdon të neglizhohet, fragmnetarizohet e të mos zgjidhet kjo situatë e rëndë e këtij rajoni, pasojat jo vetëm që do të shtohen, por do jenë të paparashikueshme e vështirë të riparueshme, apo edhe me mundësi të eskalimit në një situatë skandaloze.
Po e shkruaj këtë letër në Ditën Ndërkombëtare për të Drejtat e Njeriut, të cilat proklamohen e duhet të ishin universale për të gjithë njerëzit e botës.
Medvegjë, 10 dhjetor 2020
Prof. Rexhep Abazi,
– Ambasador i Paqës Globale;
– Anëtar i Forumit Ndërkombëtar për të Drejtat e Njeriut – IGFM, në Frankfurt;
– Anëtar i Akademisë së Arteve të Evropës, në Paris.
Adresa: 16.246 Bajë e Siarinës, Rr. K.Milan 12, Medvegjë, Serbia, tel. 00381 63 71 47 251, e-mail:[email protected]