Një manipulim religjioz

Nga Imer Mushkolaj – Kisha Katolike po përpiqet ta përvetësojë figurën e Ibrahim Rugovës, duke i ngritur shtatore në oborrin e katedrales në Prishtinë. Njësoj provoi të manipulojë edhe me Anton Çettën. Këto figura nuk mund të përkufizohen brenda një religjioni të caktuar, andaj veprimet e tilla tendencioze i shërbejnë përçarjes, e kurrsesi tolerancës fetare e bashkëjetesës. Vetë Rugova e Çetta ishin unifikues, e jo përçarës e përjashtues.

Gjithë simpatia ime këto ditë është për familjarët e Anton Çettës, të cilët nuk lejuan që shtatorja e tij të vendoset para katedrales në Prishtinë. Ipeshkvia e Kosovës kishte planfikuar që të vendos shtatoren e Çettës dhe të ish-presidentit Ibrahim Rugova para katedrales, por familja e Çettës, nëpërmjet një arsyetimi mjaft bindës, refuzoi një plan të tillë. Megjithatë, para katedrales u vendos shtatorja e Rugovës, ndonëse pa leje nga Komuna e Prishtinës dhe pa i ndjekur procedurat e nevojshme.

Një veprim plotësisht i panevojshëm i Ipeshkvisë, madje me tendenca përçarëse. Duke e përvetësuar figurën e Rugovës, Kisha Katolike dërgoi mesazhin se ai i përket asaj, ai i përket besimit fetar katolik dhe, si i tillë, vendin e paska në oborr të katedrales.

Në të gjallë të tij Rugova nuk ka folur asnjëherë për besimin fetar. Ai nuk ka qenë kurrfarë shenjti fetar dhe është e pakuptimtë se si provohet të përvetësohet figura e tij në këtë mënyrë.

Shtatorja e Ibrahim Rugovës gjendet në qendër të Prishtinës dhe nuk ka kurrfarë nevoje as logjike që edhe një tjetër të vendoset disa qindra metra më larg.

Mund ta kuptoj qëllimin e Ipeshkvisë për ta nderuar një figurë si Rugova, duke i ngritur një shtatore në oborr të katedrales, por nëpërmjet këtij veprimi është krijuar një presedan i rrezikshëm. Paramendojeni situatën po që se Bashkësia Islame e Kosovës do t’u ngrinte shtatore para xhamive veprimtarëve ose politikanëve që i kanë takuar besimit mysliman.

Rugova ka qenë udhëheqës i kosovarëve pa marrë parasysh orientimin e tyre fetar. Për më tepër, ai është përjekur t’i zhdukë ndasitë, duke vepruar në frymën e një tolerance fetare. Rugova nuk ka qenë kurrfarë kleriku fetar, as shenjt. Andaj, veprimi i Ipeshkivisë është arrogant dhe i papërgjegjshëm. Është një manipulim i pastër religjioz, me dy figura të rëndësishme kombëtare, që Kisha Katolike nuk do të duhej lejuar të ndodhë. Përpjekja për përvetësim figurash të tilla nga feja nuk ndihmon në kultivimin e tolerancës dhe bashkëjetesës fetare, përkundrazi, e dëmton atë. Veprimet e tilla nuk i bëjnë nder as Kishës.

* * *

Anton Çetta u vu në ballë të aksionit për pajtimin e gjaqeve jo pse i takonte besimit katolik, por për shkak se figura e tij prej studiuesi e intelektuali përbashkoi rreth vetes dhe misionit të tij fisnik të gjithë shqiptarët. Ai ishte sinonim i unitetit, e kurrsesi i përçarjes e përjashtimit.

Edhe Ibrahim Rugova njihej si i tillë. Andaj, “fetarizimi” i këtyre figurave dhe të tjerave si këto është i dëmshëm e i rrezikshëm dhe nuk duhet të ndodh. Përvetësimi i këtyre figurave, nga cilado fe, do të dëmtonte rëndë trashëgiminë e një shoqërie si kjo jona, trashëgiminë kombëtare e shtetformuese. Një qasje e tillë është përpjekje për ta shtrembëruar historinë.

Është e vërtetë se Rugova ka vënë gurthemelin e katedrales dhe paraprakisht ka ngulmuar që ky objekt fetar të ndërtohet në qendër të kryeqytetit. Por, këtë nuk e ka bërë as si katolik, as si mysliman. E ka bërë si një udhëheqës shumëvjeçar i shqiptarëve të Kosovës.

Është e drejtë e religjioneve të caktuara që të animojnë sa më shumë ndjekës, por të provosh së përvetësuari figura të tilla, të cilat janë shumë më shumë se vetëm personalitete që i takojnë një feje të caktuar, është pa shije, ose më mirë thënë, lë shije të hidhur.

Siç lë shije të hidhur zvarritja disavjeçare e institucioneve për t’i bërë një vend dinjitoz në Prishtinë shtatores së Anton Çettës, duke e hedhur përgjegjësinë sa andej-këndej dhe duke luajtur pa fije turpi me një personalitet të rëndësishëm, ndër më të rëndësishmit të historisë së re kombëtare.

* * *

Vendosja e shtatores së Ibrahim Rugovës në oborrin e katedrales nuk e bën atë as më pak e as më shumë të rëndësishëm në histori. Siç nuk do ta bënte të tillë as Anton Çettën vendosja e shtatores së tij. Por, loja e tillë me këto figura është e rrezikshme. Feja i ka heronjtë e vet, të shenjtët e vet, e këto figura politike e kombëtare nuk janë të tilla. Andaj, kjo praktikë duhet ndalur sa më shpejt, para se të jetë vonë dhe e gjitha të shpie drejt një përçarje dhe mosdurimi fetar e shoqëror. Figurat kombëtare nuk duhet të bëhen pjesë e kalkulimeve religjioze, pa marrë parasysh nga cila anë vijnë. Ato janë mbi interesa të cilësdo fe, cilitdo institucion dhe cilitdo individ që synon të manipulojë për çfarëdo qëllimi.