Ngjyrë legjende
Poezi nga Sherafedin Kadriu
( Nga thellësia e një shpirti të virgjër )
VARGUT TIM
Si përgjigje poezisë sime “Vargu im”, botuar në Gjimnazisti, Gjilan, ndoshta në vitin 1979.
Ti,
Ishe udhëtar i pandalshëm
Pa asnjë ditë pushimi
E kurrë nuk u rrite
Të kam parë prore në shtegtim
Të kam dashur si gjethin n’ bulëzim
E kurrë nuk lulëzove
Të kam adhuruar edhe në natën pa gjumë
E t’i kam falur ëndrrat e kallura
E kurrë nuk u zgjove
Sot e kuptova se ti u dogje
E kurrë s’u poqe
Po unë të dua
Kështu si je
Se je hiri i vargut tim
Të lutem,
Bjer në valët e Margës e pusho te Vau Nënkala
Askush s’ka me të nga’
Ti e di më mirë se unë
Kurrë dy herë nuk rrjedh i njëjti ujë nën urë
HIJE PA DIELL
(Dielli do ndrrojë udhën: ka për t’u lindë nga Përendimi, Migjeni)
Atë natë hija e gjyshit plak
Patkonjtë i kish mbathë prapë
gjurmët brenda kanë hyrë
Kuajt ishin bërë fuzë përjashta
Labudzës po i binin muret
Dita e Shën Gjergjit
Me pak shi
I kishte freskuar bedenat e shkrumbuar
Poshtë
Guvat e Margës kanë shpërthyer currila
Si loti i vashës Angrinë
Shtojzovalle moj
krehri i artë
u bëfsha në flokët tu
Shih,
Diçka po shkëlqen në mesjetë
Ndoshta fitorja e humbur
Me do rregulla morali
Se
Pa shikimin kah lind perëndimi
Dymijë vjet kemi parë hije pa diell
Dhe gurë të zinj lumenjve të ngrirë
HAKMARRJA E BALADËS
Për gjyshin plak, atë babën Tomak
Bota qe Dovleti
Me nizamë e zaptije
Edhe me do çallma n’krye
Ndryshe nga plisi
Kallëzonin pleqtë
Kur patën ardhë për herë të parë
Te Podi Muhstafëz, Selishtën e patën kallë
Flakë të kuqe kishin shpërthyer arat e pakorrura
Edhe nata kishte mbetur pa gjumë
Në mëngjes
Te bedenat e parë të Kalasë
Kali zevzek hingëllinte dhimbshëm
As t’i hipje
As t’i zbrisje
Shqelm e kish qëlluar Labudzën
N’atë rrëmujë
Për një pikë ujë
Buzët shkrumb
Angrina e bardhë
Pak para mbrëmjes
Krihej pa turp para udhëtarit të vonë
Vitet paloheshin në hakmarrjen e baladës
Me do lot legjende
Njëherë e mirë…
Nuk e di pastaj
Si shkoi e kur erdhi
Nëpër një shteg të ngushtë kujtimesh
Gjyshi plak, ai baba Tomak
Këmbëkryq
Nën hije dushku tek thyente gishtërinjtë
Duhan nuk pinte
Se ahere duhani s’kish arrirë
A,
Një fletë dushku e kish bërë shoshë
Thonë që gjyshi plak, ai baba Tomak
Ishte konvertuar saktë
Si babëlok motesh
Ditë e lume me tespihe në dorë
Shëmbëllente pleqëri të fortë
Të gjitha i kish falë
Vetëm natën për vete e kish ndalë
Se nata ish e tij, e babës Mak
A N G R I N Ë
Për Ty çdo natë një çallmë më pak…
Nxirrte hak
MJESHTËRIA E MUSË TOMAKUT
(Krejt sipas gjyshit tim, babës Halit)
(Prolog)
Prej nga po vjen, o MusëTomaku?
Prej Beligradi qe besa.
Kah t’thanë me këqyrë?
Unë po këqyri kah grunaja jeme
Aty m’kanë punu t’partë e mi
Grun m’kanë m’sue me mjellë edhe mue
Kallin e fortë e ka gruni jonë
Nuk shoklitet kollaj
Kush e lyp ma t’butë,
Udha marë i koftë!
… E muri nisi me l’shue shtat
si ajo ndjenja e çartur…
Muri prej gurësh të nxjerrë te Prroni Jonuzit
me qyski…
punë e randë, biro!
Nji të shtune ja fala nji argat
Se prej se e majë n’mend
Pushimin të dillen e kemi bâ.
Kalimtarët shkojshin aty pari
Tuj urue
Puna e marë mjeshtër!
Burrit t’odës i keshke mustaku
Marë e mirë paç!
Urimi kthehej me urim…
A s’gjete kun’ mjeshtër, mixho!?
Jo biro, jo!
Vetë po due me mjeshtrue
E me i ra çekiç secilit guri
Qi e qet kryet jashtë muri
Se
Secili guri venin e vet e do
Guri âsht si njeri biro
Me bâ me dalë prej venit t’vet
Gjithkush me çekiç
M’i krye i rri
(Epilog)
Arave të MusëTomakut
Lavra
E gruri
Dhe
E korrura
Deri sot nuk u ndalen
PARA ANADOLLIT
Mu matanë udhës është Kulla e Tomakëve
Konak i çelur ditën edhe natën
Shumë e njeriu ka ngrënë bukën e tyre
Kurrë s’e kanë kursyer
Atë natë n’konak do burra t’vyeshëm
Muhabet deri n‘fyt
Si me e shtratëzu’ shtegun e me mbyllë udhën e madhe
Ai mustaqebardhi, Halit Tomaku
Ua preu n’cung kurbanin
me një fjalë:
Rrufja detit fundin
Këqyrë
A mbahet me valë ?!
Bashkë me agun
Fjalët iu ngjitën shpatinave të Karadakut
Oda priste përgjigje
Kuvendi nuk është mbyllur sot e asaj dite
BATARJA E MAUZERIT TË IDRIZ SEFERIT
(Sipas gjyshit tim)
Atë pasdreke ia dha nji rigë shi me stuhi
Se maj n’mend që ka ba vaki
Pa u lag me shi dita e Shën Gjergjit
Prej Kodres L’kenit
Si batare mauzeri nga Idriz Seferi
Kush kish me guxu’ veç atij trimi n’kohë t’Kralit me qit me mauzer
Ani me ia dhanë batare…
Mixhës Beg i keshi f’tyra
Leblebiat e dyqanit i bleu deri m’nja.
Djem, shkepni këto leblebia se s’i bleva për te shpia
Sosni krejt n’ket’ popull
Për kët’ gëzim
U mrri marrëveshja për atë thi mali te Kodra L’kenit
S’ka me pasë vrasje mes dy katuneve
(Si epilog)
Hyqmit të shkaut nuk i besonte asnjana palë
Tu e pasë Idriz Seferin
E ai i urti n’k’so raste veç me pushkë krahut
Si t’ishte ditë gjahu
………………………………
I zgodhi lisat qarr e bung edhe ua dha nga nji plum’
Nishangji si ai mâ
Prej tyne e teposhtë âsht Pogragjë
Aty e përpjetë Llovcë
E gëzofshi marimin! – thirri trimi
Bile keshi
Mos t’ma prekë kush kufinin
Se ma qet mundimin me ardhë e me e rujtë vetë…
Kufiri nuk ka luajtur qe 100 vjet
As s’do të luaj kurrë
ATY KU DARDANIA JETON NË VJETËRI
(Si përsëritja Sizifit)
Në Dodonë
Pas dy gjeneratave vjen Guri tërë gëzim
E dëgjoj tek më thërret
Në qiellin e shtatë të babës tim
Hej, gjysh!
O, gjysh!
Me Zeusin jam takuar në Yllësi
Zeusi si Zeusi
E do qiellin me nurin e tij
Tokën me virgjërinë e saj
Veçmas Evropën e dashuron si i marrë
Rrufetë i shkrep si shkëlqimi
Në tri pushkë udhë qëllimshëm i përplas
Aty Dradania jeton në Vjetëri
Heu, Guri gjyshit
Trimi im me fletë
Edhe me Zeusin qenke përpjekë
Ti i paske ngjarë gjyshit tim
I mençur edhe trim
Më përhiret si sot
E kemi përcjell me lot
E këndej po dëgjoj fjalë
Se gjyshi im – Stërgjyshi yt
Po pushon në qiellin e nëntë
Atje, po pi verë ilire me të parët e tij