Lutfi Haziri: S’ka koalicion me PDK’në, LDK i fiton zgjedhjet nëse bashkohet

Gjilanin e kam gjetur me mbi 4 milionë euro borxhe. Për katër vjet gjilanasit do të kenë ujë të pijshëm dhe për çdo lagje rrugë, kanalizim e ndriçim. Është e dhimbshme humbja e Prishtinës, por do ta fitojmë Kosovën nëse LDK shkon e bashkuar në zgjedhje. PDK s’është opsion për koalicion paszgjedhor. Tribunali është njëra prej fatkeqësive që po i ndodh Kosovës. Në këtë proces, Qeveria e ka përgjegjësinë kryesore. Vendimet e fundit të Kryeministrit janë të këqija por me efekte pozitive. Ka ardhur koha për rishikimin e kufijve me Serbinë dhe ndërrimin e Zubin Potokut e Leposaviqin me Preshevën, Medvegjën dhe Bujanocin. Kryetari i Gjilanit, Lutfi Haziri, flet për Express.

4 milionë borxhe, 132 punësime të tepërta

Express: Kanë kaluar gati tre muaj prej se e keni marrë udhëheqjen e Gjilanit. Në çfarë gjendjeje e keni gjetur këtë Komunë?
L. Haziri: Në fakt, detyrën e kam marrë me 24 dhjetor që ka korresponduar me ditën e Krishtlindjeve dhe ditë pushimi. Praktikisht, në prag të festave. Dy probleme madhore nga lista e madhe e problemeve të identifikuara edhe para zgjedhjeve kanë qenë mbi ngarkesa e stafit të shërbyesve civilë.

Express: Sa janë më shumë të punësuar?
L. Haziri: 132 pozita kanë qenë jashtë numrit të përcaktuar nga ana e Qeverisë për shërbimin civil. Dhe problemi tjetër kanë qenë kontratat e brendshme. Kontratat mbi vepër, kontratat e ashtuquajtura për shërbime profesionale të paguara, kontratat me donatorë si Caritasi. Këto tri lloj kontratash e kanë vështirësuar në masë të madhe buxhetore Komunën e Gjilanit. Stafi dhe problemi i pazgjidhur i aktorëve të Ansamblit të Gjilanit, i cili duhet të ketë një tretman profesional…. Janë rritur nevojat dhe një numër i madh i stafit janë angazhuar në mënyra alternative dhe kjo ka pasur kosto buxhetore. Problemi i dytë madhor ka qenë problemi i borxheve.

Express: Sa borxhe keni trashëguar?
L. Haziri: Realisht, borxhe që sot ka Gjilani në tri kategori me i kategorizuar me qëllim, por se borxhi mbetet i tillë. Borxhet kontingjente që janë mbi 4 milionë e 100 mijë euro. Borxh, i cili është zbardhur totalisht. Dihet saktë se cili operator, cili subjekt dhe cili autoritet ka qenë në kontratë të drejtpërdrejtë me Komunën. Borxhi i dytë, i cili po ashtu është ndaj qytetarëve dhe ka të bëjë me eksproprijimet dhe shpronësimet. Për herë të parë, tash, kam lëshuar 300 mijë euro nga të hyrat e para për shpronësimet, duke i kompensuar qytetarët. Ky borxh është mbi 2 milionë euro. Kategoria e tretë e borxheve të këqija janë kryesisht shpenzime.

Express: Si planifikoni t’i paguani këto borxhe?
L. Haziri: Ne i kemi zbardhur këto borxhe. I kemi raportuar në Ministrinë e Ekonomisë, në Ministrinë e Pushtetit Lokal si Ministri i linjës dhe në Ministri tjetra respektive. Kemi bërë një plan të dinamik mbi pagesat që duhet të realizohen. Sepse rrjedhja e parasë në buxhet është paraparë të kryhen obligimet në fazën e parë, në tremujorin e parë. Do të jetë e pamundshme t’i shlyejmë të gjitha borxhet vetë pa ndihmën e Qeverisë, respektivisht, Ministrisë së Financave. Nuk mund të përballohen këto lloj borxhesh, sepse e ngarkojnë shumë Komunën.

Express: Cilat janë tri projektet për të cilat do të mbahesh në mend prej gjilanasve?
L. Haziri: Definitivisht, ky vit do të mbahet mend për uljen e shpenzimeve të mjeteve buxhetore apo disiplinën e ashpër buxhetore në shpenzime. Falënderoj qytetarin për solidaritet, sepse ata janë treguar më të mirëkuptueshmit. Lidhur me projektet, asgjë më shumë, asgjë më pak, pos infrastrukturë bazike. Njerëzit në Gjilan ka nevojë për infrastrukturë bazike që lidhet me një katërshe që unë e kam paraqitur në programin e pakos për familjen. Ajo ka të bëjë me kanalizimin, ujësjellësin, rrugë dhe ndriçim për çdo lagje, për çdo fshat, për çdo vendbanim. Njerëzit janë ngopur me projekte, me kërkesa, me programe, të cilat nuk janë funksionale. Përderisa vendbanime të madhe edhe në qytet kanë probleme me kanalizimin, si kërkesë elementare, tregon qartë se këto janë probleme të cilat do të filloj t’i zgjidhi.

Express: Disa kryetar nëpër komuna kanë dërguar dosje nëpër prokurori për ish-udhëheqësit. A keni gjetur ndonjë dokument për të dërguar në Prokurori?
L. Haziri: Nuk është detyrë e kryetarit ajo. Çdo subjekt, çdo individ e ka për obligim t’i përgjigjet ligjit. Detyra e Kryetarit është t’i kryejë detyrat e veta që lidhen me obligimet. Çdo lloj parregullsie që eventualisht gjendet janë autoritetet tjera që merren. Me këtë rast, auditori i brendshëm dhe auditori i pavarur e kanë kryer punën në Gjilan. Po e raportin me rekomandimet finale të Auditorit. Auditori është institucioni që nuk mban anë ose nuk do të duhej të mbante anë dhe me i zbardhë të gjitha rastet, të gjitha kërkuat dhe të gjitha materialet që i hulumton. Natyrisht, rekomandimet e Auditorit edhe për Komunën, edhe për Kuvendin Komunal, edhe për Kryetarin e Komunës, edhe për Prokurorinë janë dokumente të vetme.

Ramadan Muja shembull i keq

Express: Cilin prej kryetarëve të komunave për gjatë kësaj kohe e keni si shembull?

L. Haziri: Realisht, unë kam qenë i fokusuar njëqind për qind në vendosjen e masave të para. E masat e para kanë të bëjnë me rregullimin dhe normalizimin e punës së shërbimit civil dhe të buxhetit. Tash,po rrëshqasim drejt planifikimeve.

Express: A është shembull Kryetari i Prizrenit, Ramadan Muja, se si qeveriset një komunë?
L. Haziri: Me qenë se jemi koleg nuk do të duhej me u përgjigj. Natyrisht, është shembull i keq dhe model i keq. Në asnjë mënyrë nuk mund të referohesh një shembulli nëse ke probleme serioze me Ligjin. Dhe, problemi më i madh në këtë vend është se qytetarët po e respektojnë ligjin më shumë se zyrtarët politik.

Express: Çka i bie kjo?
L. Haziri: Kjo i bien se duhet të rishikohet burimi i problemit. Burimi i problemit janëse duhet të ndryshohen dhe reformohen ligjet bazike të qeverisjes lokale në Kosovë, duke përfshirë edhe reformën zgjedhore për pushtet lokal. Ligji për zgjedhjet i ka bërë disa kryetarë të sillen jashtëzakonisht mbi çdo lloj ligji dhe rendi në Kosovë që është jashtëzakonisht keq.

Express: Cili ka qenë bashkëpunimi me Qeverinë e Kosovës në këto tre muaj të udhëheqjes së Gjilanit?
L. Haziri: Është korrekt. Nuk kemi pas shumë punë dhe i falënderoj. Deri më sot katër Ministra e kanë vizituar Gjilanin. Këtë javë pritet të vijnë në vizitë edhe tre ministra të tjerë. Besoj se përmes vizitave dhe punës do të ketë edhe ndikim, sepse ne e pasqyrojmë edhe problemet tona dhe kërkojmë mbështetje. Por, ende nuk kemi ndihmë sa i përket kërkesave tona për mbështetjen sa i përket sanimeve të borxheve dhe projekteve tjera.

Tribunali fatkeqësi për Kosovën

Express: Po përmendet themelimi i një Tribunali për dënimin e krimeve të luftës?

L. Haziri: Të them të drejtën, Kosova po rrëshqet në këtë periudhë, kohë pas kohe, çdo pesë vjet, është fatkeqësi e programuara për neve nga pazotësia që të merremi me problemet tona. Nga mos-menaxhimi i drejt i problemeve të brendshme të Kosovës dhe mos-angazhimi serioz që problemet të mos fshihen, por të zgjidhen. Duhet të merremi me zgjidhjen e problemeve të mëdha. Normalizimi i raporteve me Serbinë drejt një pajtimi eventual nuk duhet të kushtëzohet as me themelimin e organeve si Tribunali, as me mekanizma tjerë. Definitivisht, Kosova duhet të ndryshojë qeverisjen dhe të merret me probleme. Problemi në Kosovës është konstatuar dhe thënë se duhet të luftohet krimi i organizuar dhe korrupsioni.

Express: Kujt i faturohet themelimi i Tribunalit për dënimin e krimeve të luftës?
L. Haziri: Askujt tjetër përpos institucioneve të Kosovës. Qeveria është njëra nga organet për shkak të “fortësisë” të lideri të PDK’së, në këto vitet e fundit është bërë me dalë me thënë se Ekzekutivi është mbi të gjitha. Realisht, përgjegjësia përpjesëtohet në raport me fuqinë politike që kanë këto institucione. Nesër ose pas një kohë të shkurtër, institucionet do të shihen si të barasvlershme sepse gjeneratat e reja nuk ta falin nëse nuk e kryen detyrën ashtu siç duhet. Natyrisht, se lidere në këto procese ka qenë Qeveria dhe Qeveria e ka përgjegjësinë kryesore. Vitin e kaluar kam bërë thirrje edhe në gazetën tuaj, ku titulli ka qenë “Luta kërkon luftimin e krimit dhe korrupsionit”. Krejt kjo ka pjellë mandej probleme të tilla. Një lloj simbioze është ka ndodhur sepse mosluftimi me kohë i krimit të organizuar dhe i krimeve tjera në Kosovë shkon drejt forcimit të ideve të treta që me ia imponu një model tjetër Kosovës për zgjidhjen e problemeve. Ne kemi krime politike, krime ekonomike, krim të organizuar dhe probleme që nuk mund të vazhdohet pa zbardhjen e tyre e rasteve të rënda që kanë ndodhur në Kosovë. Tashmë, është bërë sekret publik, mediat dalin dhe thonë se dihet emri i vrasësit së këtij autoriteti publik. Me vet faktin se lakohet gjithçka bën që pastaj të tjerët me ardh me u marrë me problemet e drejtësisë.

Express: Çfarë raportesh ka normalizuar Kosova me Serbinë në dialogun që është zhvilluar në Bruksel?
L. Haziri: Ende nuk e di. Kur edhe unë ende jam në listën e tyre për shkak të aktakuzës 98-99, nuk kam pa në kuptimin praktik që është diçka ka ndodh. Por, lëvizja e lirë, dokumentet civile, kopjet e librave kadastral, dhe një mori veprimesh që janë ndërmarrë kanë mund të ndihmojnë kategori të caktuara. Por, normalizimi është larg me Serbinë. Me Serbinë duhet të merremi me problemet kryesore. Problemi kryesor me Serbinë është çështja e luftës dhe çështja e luftës dhe çështja e territorit. Përderisa nuk i zgjidhim problemet e territorit dhe të kufirit me ta atëherë e kemi larg normalizimin. Kufiri i vitit 1974 nuk është zgjidhje e kënaqshme dhe nuk i plotëson kushtet dhe kërkesat e shqiptarëve që jetojnë në kufi me Serbinë.

Presheva, Bujanoci e Medvegja me Kosovën,Leposaviqi e Zubin Potoku me Serbinë

Express: E keni ende idenë për shkëmbim të territoreve me Serbinë?

L. Haziri: Serbia luftën me ne e ka bërë për territor e ne kemi luftuar për të drejtat tona etnike, kombëtare e humane. Përderisa kjo Serbi e sheh Kosovën si territor dhe banorët e Kosovës si problem atëherë duhet të zgjidhim problemin e territorit.

Express: T’i shkëmbejmë territoret?
L. Haziri: Nuk është shkëmbim klasik. Është rishikim i kufijve. Duhet të ndahet definitivisht Kosova me Serbinë. Kjo është rrugë e cila pastaj problemet e tjera i nxjerrë në plan sekondar kur bisedon çështjen e korrikulave, çështjen e simboleve, çështjen e pronave, çështjen e borxheve.

Express: Ta sqarojmë edhe një herë idenë tuaj për shkëmbimin e territoreve me Serbinë?
L. Haziri: Kosova është e njohur ndërkombëtarisht. Pavarësia e Kosovës është e shpallur në kufijtë e vitit 1974, sipas Propozimit të Ahtisaarit. Eksplicit është përcaktuar sepse shpërbërja e ish-Jugosllavisë i ka ruajtur kufijtë e vitit 1974. Dhe nuk i ka njohur rezultatet e luftës. As në rastin e Bosnjës, Kroacisë dhe Kosovës. Në bisedimet e Vjenës ka qenë strategji dalëse që të njihet pavarësia e Kosovës në kuadër të parimeve që tashmë kanë qenë të njohur për mosndryshimin e kufijve që përfshijnë edhe rezultatin e luftës. Sepse ne kemi përfituar me mosnjohjen e ndryshimit me lutë, shqiptarët kanë përfituar. Tash, jemi 15 vjet pasluftës. Janë larguar këto probleme. Shumica e fuqive botërore e kanë njohur Kosovën. Por, askush në botë nuk e ndalon që Kosova dhe Serbia të ulën dhe të flasin për kufijtë.

Express: Çka nënkupton kjo?
L. Haziri: Presheva, Bujanoci dhe Medvegja territorialisht i takojnë Kosovës. Janë të Kosovës. Kanë qenë të Kosovës historikisht. Hiqi vilajetet, okrugat e strezat sepse edhe Kosova ka qenë vilajet dhe më vonë është bërë srezë pastaj krahinë dhe organizim territorial që të tjerët ia kanë njohur Kosovës. Dhe, Leposaviqi me ato fshatrat, Zubin Potoku me një pjesë të fshatrave serbe që është i bashkëngjit Kosovës për ndryshim demografik në atë kohë. Nëse nuk donë të jetojnë në Kosovë s’ka asnjë arsye dhe problem të jenë pjesë e Kosovës.

Express: A mund të merret shembull Krimea pjesa e Ukrainës që iu bashkua Rusisë?
L. Haziri: Ju po e shihni se po i referohen rastit të Kosovës. Por, Kosova s’ka asnjë ngjashmëri me Krimenë, sepse atje po flasim për një aneksim. S’po flasim për territoret e Gjeorgjisë që po ashtu ka ndodhur para disa vitesh…. Rasti jonë është rast i veçantë dhe rast i mirë si dhe rruga më e gjatë e zgjidhjes së problemeve. Për nëntë vite e kemi zgjidhur problemin me ish-Jugosllavinë si proces, përkundër që ka pasur përpjekje prej luftës së dytë botërore. 89-99 ka qenë dekada kur kemi arritur të ndërtojmë rrugën për pavarësi. Pastaj është dashur të punojmë edhe dhjetë vite të tjera për njohje ndërkombëtare dhe për pavarësi të plotë me sovraniteti, territor dhe Kushtetutë. Tash, shpresoj shumë se nuk do të jetë një dekadë e nevojshme për me i zgjidh problemet finale në Ballkanin Perëndimor.

LDK kthehet e para nëse unifikohet

Express: Sa është problem për LDK’në të shkojë në zgjedhje me kandidatin për Kryeministër i cili ka humbur garën për Prishtinën?
L. Haziri: E shoh në këtë rrafsh. Isa Mustafa si Kryetar i LDK’së është fituese më i madh zgjedhjeve lokale.

Express: Por, humbës në Prishtinë?
L. Haziri: Për LDK’së, Prishtina është humbje e dhimbshme. Analiza është e qartë, LDK pak a shumë është në numrat e vitit 2010 në Prishtinë si parti politike. Humbja e Zyrës së Kryetarit ka të bëjë me frontin politik të ndërtuar për ta fituar Kryeministrin e ardhshëm të Kosovës. Gjitha energjitë apo koalicioni joparimor i ndërtuar prapa shpinës është ndërtuar në logjikën që ta fitojë Prishtinën kushdo, por me rëndësi është të dëmtohet kandidati i LDK’së për Kryeministër. Por, edhe më tutje jam prej atyre njerëzve që Prishtinën e shoh si dhimbje sepse ka mundur të parandalohet. Sidoqoftë, është një rezultat që është implementuar dhe po funksion.

Express: Çka duhet të bëjë Isa Mustafa për t’i fituar zgjedhjet?

L. Haziri: LDK mund t’i fitojë zgjedhjet e vetme me rezultat shumë afirmativ dhe me mundësi me e rikthye plotësisht edhe përqindjen, edhe mbështetjen. Mbështetja e qytetarëve është nëse arrijmë përmbylljen e unifikimit të strukturave të LDK’së dhe të autoriteteve të LDK’së. Çdo pjesë e saj duhet të ndjehet rehat brenda strukturave dhe të bashkuar të shkojmë në këto zgjedhje. Përderisa të tjetër po kërkojnë partner, kërkojnë grupe për koalicione të vogla, po bisedojnë me individ, LDK duhet të bisedojë me vetën për t’i fituar zgjedhjet.

Express: Sa është i mundshëm të përsëritet një koalicion LDK-PDK?

L. Haziri: Nuk e shoh opsion për momentin. Asnjë rrethanë nuk shihet se është dhe natyrisht besoj se për herë të parë LDK ka mundësi të kthejë mbështetjen qytetare më afirmative të mundshme. Sistemi proporcional ka me dërgu një koalicion, por që ky koalicion ka me qenë sa më parimor.

Express: Çka ka më shumë Isa Mustafa se Hashim Thaçi, Ramush Haradinaj e Albin Kurti për t’u bërë Kryeministër?
L. Haziri: Ka më shumë LDK’në si parti politike lider i së cilës është bërë me vota të fshehta. Natyrisht, se i duhet shumë të punojë për të mobilizuar dhe me ndërtu unitet dhe unifikim në LDK dhe me shënu kthesën historike ku LDK për herë të parë e merr me qeverisë këtë vend. Ne i kem qenë kurban të formulave qeverisëse. Sistemi proporcional, LDK’në e ka lënë në pozita jashtëzakonisht të vështira sa i përket qeverisjes. Por, toleranca jonë politike e treguar për pushtet ka bërë që ne asnjëherë të mos udhëheqim me Qeverinë.

Express: Kryeministri Thaçi i ka marrë disa vendime kohëve të fundit që po cilësohen edhe si fushatë, ndërkohë që Isa Mustafa po heshtë apo është duke u marrë me dosjet që po ia dërgon Shpend Ahmeti në EULEX?
L. Haziri: Nuk mendoj se ka letra dhe materiale që mund të dërgohen për Isa Mustafën në asnjë institucion gjyqësor sepse ka punuar në parametra të ligjit dhe ka qeveris me Prishtinën me rregulla dhe ligj. Sa i përket pjesë së parë të pyetjes, vendimet e Kryeministrit janë vendime të këqija por me efekte pozitive.

Express: Që i bien?
L. Haziri: Se koha kur po merr vendime është e keqe që buxhetin, të cilin po e rindërton kanë me pagu shumë qytetarë mbi kurrizin e tyre. Mirëpo, efekti është pozitiv sepse po flasim për ndikim të drejtpërdrejtë të kategorive të mëdha, në sektor të mëdhenj. Dhe përfituesi kryesor mbetet ai i cili përfiton nga këto situata.

Express: Kohëve të fundit është hapur edhe tema e FARK’ut. Xhavit Haliti tha se s’ka pasur kurrë FAKR?
L. Haziri: Nëse i referohemi Kushtetutës së Kaçanikut, në nenin përkatës të asaj Kushtetute ku ka dalë Kuvendi dhe Qeveria e parë, thuhet se do t’i ketë Forcat e Armatosura të Republikës së Kosovës. Ekzistenca e FAKR’ut s’mund të mohohet kurrë. Ka pasur disa Ministra të Mbrojtjes deri ne përfundim të luftës, kur ish-Kryeministri Bujar Bukoshi ka raportuar në Kuvend dhe përputhje me kohën janë shuar institucionet paralele të Kosovës përfshirë Kuvendit. Nëse thua se s’ka pasur FARK është sikur të thuash se Idriz Ajeti s’ka qenë kurrë Kryetar i Kuvendit të Republikës në vitet e 90’ta. Ose sikur të thuash se Bujar Bukoshi s’ka qenë Kryeministër i Qeverisë. Në fakt, për disa s’ka qenë asnjëherë, por për popullin e Kosovës dhe për institucionet e Kosovës, Ibrahim Rugova ka qenë President, Idriz Ajeti ka qenë Kryetar i Kuvendit, Bujar Bukoshi Kryeministër i Qeverisë dhe Ministra deri tek Ahmet Kransiqi të emëruar dhe të dekretuar për të udhëhequr me Forcat e Armatosura të Republikës së Kosovës. Ka ekzistuar Ministria e Mbrojtjes dhe ka ekzistuar struktura e FARK’ut. E mira e krejt asaj që ne kemi mësuar në luftë është se strukturat ushtarake institucionale në atë kohë edhe të UÇK’së kanë arritur në njëfarë forme të gjejnë rrugë të bashkimit dhe potencialeve dhe me dal me një uniformë, me një emblemë dhe me një qëllim.

Express: Qysh duhet të thirren Forcat e Armatosura FAK apo FARK?
L. Haziri: Nuk ka emër tjetër. Nëse ne themi Bajrami i parë në Republikën e Kosovës po festohet ashtu qysh i kemi thënë ose Krishtlindjet e para në Republikën e Kosovës, ose Kryetari i Kuvendit të Republikës së Kosovës. Nuk mund të përjashtohet ushtria sepse forcat e armatosura nuk marrin pjesë vetëm ushtarakët. Në Forcat e Armatosura hyjnë të gjitha njësitë, grupet dhe institucionet që vendosën nën armë. Dhe, natyrisht, në Kushtetutë s’mund të kenë emër tjetër përveç Forcave të Armatosura të Shtetit për të cilin ndërtohet. E shteti është Republika e Kosovës. E kam parë se ka pasur lajthitje me qëllim, por kjo nuk ka të bëjë me të kaluarën, por ka të bëjë me të ardhmen. Nëse Republika e Kosovës nuk e ka hequr emrin atëherë dejure dhe defakto duhet të quhen si Forcat e Armatosura të Republikës së Kosovës. Ne kemi përdor edhe pak këto emërtime sepse më vonë mbesin vetëm slogane. Sepse më vonë këtyre institucioneve për shembull ushtrisë do t’i referohen vetëm si Forcat e Armatosura sikurse Policës së Kosovës. Ose Kuvendi i Kosovës do të quhet me shumë se sa Kuvendi i Republikës së Kosovës.