“Unioni” i rindërtuar s’është më monument

Prishtinë – Objekti i ngjashëm me atë që dikur ishte monument mund të konsiderohet vetëm kujtim për një të tillë. Ky është vlerësimi që japin ekspertët e trashëgimisë kulturore, për ish-hotelin “Union”, për të cilin Komuna e Prishtinës kishte premtuar se objektin e ngjashëm me atë që dikur ishte monument do ta rikthente në muajin shtator.

Punimet që janë bërë deri më tani në objektin e vitit 1927 kanë rezultuar me formësim dhe vënie kulmi të këtij objekti. Por ish-hoteli që tashmë është pronë private, në rreth 80 për qind nuk ka më vlerat e monumentit.

Njohësit e trashëgimisë thonë se objekti i ri është ndërtesë komplet tjetër dhe propozojnë të ngrihet një komision për të vlerësuar nëse “Unioni” vlen të mbetet pjesë e listës me monumente të mbrojtura të trashëgimisë kulturore.

Rreth dhjetë milionë euro investime në këto objekt kishin premtuar drejtues të lartë të kompanisë “Benetton”, e cila më 2006 u bë pronare e këtij objekti për 3 milionë e 200 mijë euro. Komuna e Prishtinës në mars të këtij viti kishte dhënë leje për rikonstruktimin e këtij monumenti të mbrojtur me ligj, për projektin që kompania italiane kishte prezantuar në gusht të vitit 2010.

Haxhi Mehmetaj, drejtor i Institutit për Mbrojtjen e Monumenteve dhe Muzeu Rajonal i Prishtinës, ka thënë se e ka përcjellë procedurën e ndërtimit të objektit të ri të ish-hotelit “Union” dhe është bindur se ky objekt nuk është më monument.

Sali Shoshi, drejtor i degës në Prishtinë të organizatës joqeveritare “Trashëgimia kulturore pa kufij” (CHwB), ka thënë se ish-hoteli “Union” është pothuajse objekt tërësisht i ri. Sipas tij, ndërhyrja në “Union” i komprometon vlerat artistike, arkitekturore dhe teknike të ndërtesës përmes përdorimit të materialeve dhe teknikave të reja të cilat nuk janë të njëjta me origjinën e ndërtesës.

Sipas Shoshit, e vetmja gjë pozitive që në njëfarë mënyre e arsyeton faktin që ish-hoteli “Union” është pjesë e listës me monumentet që mbron shteti, është ruajtja e shkallës urbane në pamjen kah sheshi.

Arkitektja Xhejlane Hoxha, njëherësh drejtoreshë ekzekutive e Këshillit të Kosovës për Trashëgimi Kulturore, ka thënë se ish-hoteli “Union” aktualisht ka statusin e monumentit me mbrojtje të përhershme ligjore, por ruajtja e këtij statusi në të ardhmen është çështje që nuk mund të përcaktohet individualisht.

Punimet në ndërtimin e objektit të ish-hotelit “Union”, sipas Komunës së Prishtinës, i ka mbikëqyrur komisioni në përbërje të të cilit është Burbuqe Bakija – Deva dhe Mirushe Sejdullahu. Por asnjëra prej tyre nuk ka dhënë përgjigje ndaj kritikave të ekspertëve.

Shkëlzen Dragaj, këshilltar i ministrit të kulturës, Memli Krasniqi, ka thënë se miratimi për projektin e ish-hotelit “Union” është dhënë nga Komisioni për Konservime dhe restaurime qysh në vitin 2010. Pjesë e këtij komisioni kanë qenë Agim Gërguri, Burbuqe Deva, Drenushë Behluli, Haxhi Mehmetaj, Rrezarta Loxha dhe Artan Hoxha.

“Dhe monumenti vazhdon të jetë në listën e mbrojtjes së përkohshme. Propozimet në listë siç e dini kanë ardhur nga qendrat rajonale të trashëgimisë”, ka thënë Dragaj.

Komuna e Prishtinës ka qenë ajo që kishte dhënë leje për rikonstruktimin e këtij monumenti të mbrojtur me ligj. (koha)