Pasojat nga BE-ja: Kosova rrezikon fonde për energjinë, mjedisin dhe infrastrukturën

Më shumë se 62 milionë Euro është vlera e përgjithshme e mjeteve financiare që BE-ja u zotua t’i ndajë për Kosovën, në fund të vitit të kaluar, në kuadër të Instrumentit të Para Anëtarësimit – IPA III.

Një pjesë e konsiderueshme e këtyre parave janë të dedikuara për përmirësimin e mjedisit, infrastrukturën për trajtimin e ujërave të zeza dhe energjinë e gjelbër.

Në kuadër të mjeteve të zotuara në vlerë 1 miliard euro për Ballkanin Perëndimor për adresimin e krizës energjetike, BE-ja tashmë ia ka ndarë Kosovës 67.5 nga 75 milionë Eurot e fazës së parë.

Ndërsa, 55 milionë të tjera janë të planifikuara për dy projekte të energjisë solare: parkun foto-voltaik të KEK-ut dhe atë të Termokosit për ngrohjen e kryeqytetit.

Muajin e kaluar, Komisioneri për Fqinjësi dhe Zgjerim, Oliver Varhelyi, njoftoi se BE-ja – përmes instrumenteve të ndryshme – është zotuar t’i ndajë 635 milionë euro për investime në Kosovë.

Atë ditë ai kishte lansuar projektin në vlerë 6 milionë Euro për forcimin e kapaciteteve të Kosovës për luftimin e krimit të organizuar.

Pa dhënë detaje për vlerat financiare veç e veç, në një përgjigje për ATV-në BE-ja njoftoi se përmes Planit Ekonomik Investiv për Ballkanin Perëndimor, që në total synon mobilizim deri në 9 miliardë euro dhe synim për 20 miliardë investime në rajon, përfshihen disa projekte të mëdha infrastrukturore në Kosovë.

“Plani Ekonomik Investiv përfshin projekte specifike të rëndësishme për Kosovën, të fokusuara në përmirësimin e lidhjes dhe furnizimit me energji. Këto projekte përfshinë një impiant për trajtimin e ujërave të zeza për Prishtinën, gazsjellësin Maqedoni e Veriut-Kosovë, Autostradën e Paqes (Rruga 7) në segmentin Prishtinë-Merdare, Hekurudha 10 nga Mitrovica në Leshak në Kosovë, dhe përgatitjet për ndërtimin e hidro-sistemit Ibër-Lepenc Faza II”, thuhet në njoftimin e BE-së.

Më në detaje, Bashkimi Evropian ka treguar vlerën e ndihmës financiare përmes fondeve IPA për Kosovën që nga viti 2007, që tejkalon vlerën 1 miliard euro.

Në periudhën 2007-2013, BE-ja kishte ndihmoi Kosovën me 642 milionë Euro përmes IPA I dhe milionave të parë të IPA II.

Ndërmjet viteve 2014-2020, në vazhdimësi të IPA II, investoi në Kosovë edhe 542 milionë euro.

Më 2021 dhe 2022, në kuadër të fondeve IPA III, ka ndarë më shumë se 128 milionë euro.

Përtej tyre, përmes Kornizës për Investime në Ballkanin Perëndimor – WBIF, nga viti 2009, Kosova ka përfituar nga BE-ja grante në vlerë 263 milionë Euro në kuadër të investimeve në vlerë 860 milionë Euro.

Së fundmi, BE-ja ka paralajmëruar pezullim të bashkëpunimit financiar nëse Kosova nuk përmbush kërkesat ndërkombëtare për shtensionim të situatës në veri. /ATV