Musa Ajeti – njeriu i rrallë i shkencës dhe i dijes

Gjilan – Dr. Musa Ajeti është personazhi kryesor i këtij shkrimi. Për të ardhur gjer te ky njeri i shkencës, nuk e patëm lehtë. Ai nuk gjendet lehtë. Njeriu atë e gjen nëpër fakultete, biblioteka, arhive, shkolla, institucione arsimore e shkencore, në takime me studentë, njerëz të shkencës, por atë e gjen edhe duke shfletuar e shkruar libra jo të artit letrarë, por libra të numrave apo të këndeve të ndryshme të matematikës. Kjo është bota e tij shkencore. Botë e veçantë e jetës së tij. Është njeri që nuk i imponohet. E ka një veçanti të personaliteti. Nuk flet shumë e as nuk “krekoset”, por mundohet të jetë tamam i urtë, fjalë pak e punë shumë. Njeri modest, i cili, vetën e rrëfen ashtu si e jeton me botën e shkencës hulumtuese…

Dr. Musa Ajeti flet e s’ndalet për trupat gjeometrikë, për gravitacionin e tokës, por flet edhe për arritjet e tij të shumta në shkencën e natyrës, për të cilën është specializuar dhe ka marrë titullin Doktori i Gjeometrisë Analitike. Dhe, ai është i pari doktor i gjeometrisë në Kosovë e më gjerë.

Shih për këtë, ai sot i gëzohet punës së tij shkencore. Disa herë kemi tentuar gjatë bisedës të marrim shënime me kutinë “magjike”, por ai nuk e preferoi këtë duke thënë se “ja po ju flas dhe shihni këto janë dëshmi të “gjalla” të jetës e të punës sime…”.

Në një rast tha se të gjitha ato rrugë të shkollimit, nga nisja e parë e arsimit fillor e gjer te doktoratura e fundit, i ka bërë me vullnet dhe me punë përkushtuese. Musa Ajeti është tepër modest. Modestia e tij shihet në bisedë, kur ai nuk e fsheh realitetin e punës së tij. Nuk preferon të ulet diku, si se bëjnë të tjerët të kësaj “kategorie”, por thotë troç: “ulemi kudo”, e jo atje ku nuk ka nevojë. I tillë është ky punëtor i madh i shkencës.

Sytë e tij “flasin” për diçka që të përkujton shkencëtarin tonë, Gjotën e ndonjë tjetër. Pse jo? Me vete bart çantën me plot libra shkencorë. Është adhurues i librit, jo vetëm i degës së ngushtë të gjeometrisë apo të matematikës, por me vete ka edhe libra të tjerë.

Thotë, kah shkoj e endem, me vete e kam librin. Ky më shoqëron dhe më bën të jem “gjallë” për të jetuar me shkencën e dijes. Musa Ajati tash ka titull të doktorit të shkencës së matematikës. Gjer te kjo arritje ka bërë shumë punë e mundi. Nuk është ndalë, por gjithnjë ka hulumtuar temën e preferuar nga profesorët e tij. Është i lindur më 6 janar të vitit 1961 në fshatin Peçenë, komuna e Preshevës. Tash është me vendbanim në Gjilan. Është edhe shtetas i Republikës Kosovës. Jo vetëm kaq. Shkollën fillore e ka të kryer në fshatin Sopot, Republika e Maqedonisë. Këtu ka vijuar mësimet deri në klasën e katërt. Klasën e V-VI i ka kryer në fshatin Strezovc, komuna e Preshevës, kurse klasën e VII-VIII në Preshevë. Ka kryer gjimnazin “Skënderbeu” në drejtimin matematiko-natyror.

Dhe, jo vetëm kaq. Ai ka vazhduar edhe studimet tjera. Shkollën e Lartë e ka kryer në Shkup në Akademinë Pedagogjike “Kliment Ohriski’’ në Gjuhën Shqipe – drejtimi Matematikë-Fizikë, kurse Fakultetin Pedagogjik në Rijekë të Kroacisë në drejtimin e Matematikës dhe Fizikës. Po ashtu, masterin e ka kryer në Fakultetin Filologjik “ Vladimir Bakariq”.

Ditë më parë, Musa Ajeti, ka Doktoruar në Universitetin “ Pasiji hilendarski” në Plovdiv në Fakultetin e Matematikës dhe Informatikës në Katedrën e Gjeometrisë me temën: ”Tri prodhimet në hapësirën katërdimensionale të lidhur afine pa tensor”.

Po kështu, në vitin 1983, për së pari herë filloi të punojë në Gjimnazin “Gocen Delcev’’ Kumanovë, e pastaj në Gjimnazin’’Skënderbeu” në Preshevë. Ndërkohë, ai ka punuar edhe në gjimnazin e Bujanovcit me honorar. Ka punuar edhe me shumë kënaqësi në Shkollën e Mesme Teknike “Mehmet Isai” në Gjilan, edhe atë 3 vite me radhë.

Tani punon në Fakultetin Shtetëror të Tetovës, dega në Shkup në drejtimin e Matematikës, ku ligjëron Gjeometrinë Analitike dhe transformimet gjeometrike, matematikën 1&2. Veprimtaria shkencore e dr. Musa Ajetit është mjaft e voluminoze, e cila në vete ngërthen tekste shkencore nga dija e matematikës. Këto tekste ai i ka botuar për ndihmuar shkollarët e rinj, të cilët për herë të parë “takohen” me gjeometrinë analitike etj.

Ja tekstet e tij shkencore: Matematika për kl. e I (shkollës fillore) me përmbledhje; Matematika 3, për klasën e tretë shkollës fillore; Matematika 4 për klasën e katërtë shkollës fillore; Pitagora 3, përmbledhje detyrash për kl. e 3-4; Pitagora 5, përmbledhje detyrash për kl e 6; Pitagora 6, përmbledhje detyrash për kl e 7; Pitagora 7, përmbledhje detyrash për kl e 8; Pitagora 8, përmbledhje detyrash për kl e 9; Pitagora 1, Formula matematikore, për shkolla fillore e të mesme, por edhe për shkollat e larta. Libri i parë elektronik në viset shqiptare (kl. V-VI) të shkollës fillore.

Këto tekste përdoren në gjithë trevat shqiptare për nxënës të talentuar në (Republikën e Kosovës, R. e Maqedonisë dhe R. e Shqipërisë si dhe në Luginën e Preshevës). Pos, teksteve, ai ka mbajtur shumë seminare, si janë: 104 orë seminare gjatë vitit 2000-2005 në Beograd të financuara nga Komuna e Preshevës, mandej ka publikuar shumë punime shkencore, si janë: “Kërkimet për numri π” – botuar në revistën “Vizione”; “Prodhimet e Çobishevit” – botuar në revistën e Fakultetit të Matematikës dhe Informatikës në Plovdiv (Bulgari); “Prodhimet gjeodezike në hapësirën 4 dimensionale pa tensor”, të botuar në revistën “Buletin” në Fakultetin e Shkencave Matematiko Natyrore në Prishtinë; “Prodhimet karteziane”, të botuara në Fakultetin e Evropës Juglindore (shtul) – Tetovë; “Prodhimet e konjuguara me shumë baza në hapësirën katërdimensionale pa tensor” – botuar në Fakultetin “ Kiril i Metodiji” në Shkup; “Tri prodhimet në hapësirën katërdimesionale të lidhur afine”, botuar në revistën e veçantë në botë “Tensor” në Japoni; “Prodhimet simetrike dhe antisimetrike”, – botuara në Sofje – Bulgari etj. Mandej, ai ka mbajtur konferenca në vitin 2010 “ Remia” në Plovdiv të Bulgarisë, më 2012 në Ohër të Maqedonisë, ku ka përfaqësuar Fakultetin e Plovdivit me punimin tij: “ Prodhimet e konjuguara me shumë baza të transformuara”. Pos këtyre punimeve e debateve, ka organizuar Olimpiadën mbarëkombëtare në vitin 2010 në Preshevë, ku kanë marrë pjesë këto shtete: (R. e Kosovës, R. e Maqedonisë, R. e Shqipërisë si dhe Lugina e Preshevës).

Me këtë rast vlen të përmendet punimi i tij që është botuar në Japoni ku janë 72- prodhime që paraqesin 72 invariante ku deri më tani janë njohur vetëm 35 prodhime. Këto “zbulime” dr. M. Ajeti i ka arritur duke iu falënderuar Prof. dr. Georgi Zlatanov, sepse, ky është profesori që është i vetmi në botë që njihet si shkencëtari, i cili ka arritur të zbulojë formulat 11(D) dimensional.

Prof. dr. Georgi Zlatanov ka qenë student në doktoraturën e profesorit dr. Aleksandër Norden, kurse Aleksander Norden ka vdekur në vitin 1978. Ky ka punuar në Institutin e Gjeometrisë në Kazan, Rusi dhe njihet si baba i Gjeometrisë i të gjithave kohërave. E ka pasur për nder ta ketë profesorin Aleksander Norden, ku, sa ishte gjallë kishte shtuar: “gjatë tërë karrierës time i kam pasur dy studentë të mirë, si: Timafev nga Rusia; Zlatanov-dhe personazhi i këtij shkrimi në fjalë. Ja ky ishte“fati” i tij të doktorojë në këtë lëmi të Gjeometrisë Analitike te ky profesor me renome botërore. Në fund të bisedës i uruam shumë suksese të mëtejme në shkencën e dijes./Tefik Selimi/rajonipress/