21 vjetori dita kur u shpallë Referendumi i Krahinës shqiptare

Nga Refik Hasani – 21 vjet më parë është mbajtur referendumi i shqiptarëve në Komunën Medvegjë, Bujanoc dhe Preshëvë për autonomi politiko – territoriale dhe bashkëngjitje me Kosovën amë .

Me rastin e 21 vjetorit të mbajtjes së referendumit ku më 1 e 2 mars 1992 nga ne banorët e Komunave të Medvegjës , Bujanocit dhe Preshevës për Autonomi Territorialo–Politike dhe me të drejtë bashkëngjitje me Kosovën amë . Këto tri Komuna janë territor i banuar me popullatë shumicë shqiptare i shkëputur padrejtësisht nga trungu i Kosovës historike , u nda dhe u aneksua nga Serbia .

Pra para 21 vite kur për dy ditë rresht të vitit 1992, ne populli shqiptar i tri komunave u shpall kjo krahinë si Autonome , duke themeluar edhe Kuvendin për Autonomi territorialo-politike të shqiptarëve me të drejtë bashkimi me Kosovën . Ky referendum ishte një akt sublim , vullnet i shprehur ku u zgjodh edhe kryetari dhe njeriu që ishte shumë i meritueshëm për mbarëvajtjen e këtij Referendumi Profesori i nderuar z.Ibrahim KADRIU.

Referendumi u mbajt nënë kushte tejet të rënda , lirisht mundë të shprehemi nënë një gjendje të jashtëzakonshme , ku pati shumë qytetarë shqiptarë që u morën në biseda informative . Pati edhe të maltretuar psiqikish dhe fizikisht por edhe disa dhjetëra persona të arrestuar nga ai pushtet i atëhershëm , ku nga ajo kohë vetëm bartësit e pushtetit u ndërruan e assesi në kuptimin pozitiv në të mirë të neve shqiptarëve .

Përveç në tri komunat që u votua u mundësua që edhe mërgata e këtyre tri komunave që ishin me punë të përkohshme jashtë , të shprehin vullnetin dhe në mënyrën më plebishitare edhe në shumë shtete në Evropë ku me një pjesëmarrje masovike prej 98,43% votuan që kjo Krahinë të përbëj edhe Kuvendin për Autonomi territorialo–politike me të drejtë bashkimi më Kosovën . Të përkujtojmë që Referendumi i mbajtur më 1 e 2 mars 1992 është një akt shumë domethënës me vlera dhe nota më të larta edhe me aktet juridike ndërkombëtare edhe pse jo i pranuar por ishte i monitoruar nga të gjitha anët , ku u shkrua dhe u komentua mjaftë në këto anë të Ballkanit të trazuar .

Deri në atë kohë edhe popujt konstituivë të ngrehinës artificiale të quajtur Jugosllavi ende ishin me qëndrimin jo të prerë , kurse ne shqiptarët në hapësira tona etnike mbajtëm Referendumin . Pra në këtë rast ne nuk mundë të krahasohemi as me Hungarezët në Vojvodinë e as me Boshnjakët në Sangjakë sepse kemi elemente që njihen dhe pranohen edhe me akte ndërkombëtare . Ne shqiptarët etnike e kuptuan me kohë edhe pse ende ngrehina artificiale e quajtur RSFJ-ja ishte jo ende e shpërbërë që të bëjnë çmos për ndryshe në aspektin e statutit të tyre të përcaktuar jo drejtësisht që pastaj edhe për konsolidimin e përgjithshëm .

Çfarë u arrit që nga ajo kohë e deri më sot !
Ende mungon liria e plotë e lëvizjes , mungon rregullimi me ligj për përdorimin e simbolit tonë Kombëtarë shqiptarë Flamurit . Ende mbetët për tu dëshiruar rritja e të punësuarve në administratën Komunale të tri Komunave si në Gjykata , shëndetësi . Liria e lëvizjes mungon , ka shumë dro , frikë e psikozë për shkak që në këtë Krahinë kemi mbi 30 baza ushtarake me një arsenal të madh armatimi të përqendruar krejt afër kufirit me Kosovën . Policia Multietnike ende në numër të vogël në krahasim me numrin e popullatës . Nuk kontrollon rajonin në bazë të marrëveshjes së Konçulit .

Mungon një Universitet publik në gjuhën shqipe . Kërkesat gati se nuk kanë ndërruar që nga ajo kohë për ndërtimin e një Spitali të përgjithshëm Rajonal me seli në Preshevë apo Bujanoc . Mungon finalizimi dhe konkretizimi , vënia në jetë e rezultateve të Referendumit për një Autonomi Territorialo – Politike dhe me të drejtë bashkëngjitje me Kosovën amë . Nuk duhet harruar për asnjë çast që pas referendumit u bënë përpjekje të shumta që ne shqiptarët e kësaj Krahine mos të pajtohemi me gjendjen e ton në shumë sfera , kur edhe organizuan dhe u bë lufta e armatosur nga përfaqësuesit më të mirë të popullit , pra UÇPMB-ja . Pas shumë betejave dhe luftërave heroike u arrit që ne shqiptarët të faktorizohemi në nivelin më të lartë dhe të ulemi të tryezën e bisedimeve .

– Faktorit Politikë dhe ushtarakë të shqiptarëve të tri komunave–qeveria së Serbisë dhe Faktori Ndërkombëtarë për marrjen fund të luftës së armatosur , demilitarizimin e këtij Rajoni me disa pika , kushte konkrete lidhur me ndërprerjen e luftimeve . Pas nënshkrimit të marrëveshjes së Konçulit dolën në shesh shumë çështje si shkatërrime që bëri shteti serbë për përzënien , dëbimin dhe zhvendosjen e shumë lokaliteteve shqiptare si të infrastrukturës dhe të qindra shtëpive , të mijërave banorë të dëbuar që lëshuan trojet e veta , si pasojë e luftës . Ku vetëm pas qershorit të vitit 1999 deri më 31 dhjetor 2002 vetëm në Komunën e Gjilanit të ardhur prej tri komunave janë 11.783 banorë .

Kategoria e të zhvendosurve nga në veçanti nga Komuna e Medvegjës , Malësia e Bujanocit dhe Karadaku i Preshevës janë problemi shumë i mprehtë që asnjëherë qeveria Serbe nuk dashti as të dëgjoi se le të interesohet dhe investoj për rikthimin e tyre në shtëpitë dhe pronat e veta .

Më 14 janar 2006 Këshilltarët shqiptarë të Medvegjës , Bujanocit dhe Preshevës në një seancë të përbashkët të mbajtur në Preshevë miratuan një Platformë Politike në tri pika themelore : Parimet , Kërkesat e veçanta dhe dispozitat përfundimtare ku nga 61 Këshilltarë Komunalë sa ishin prezentë në miratimin e kësaj platforme nga 66 që janë shqiptarë në tri Komuna vetëm një ishte i përmbajtur . Deri më tash janë tri elemente , veprime që kanë peshë edhe me aktet më të larta ndërkombëtare që kjo Krahinë po bënë përpjekje të vazhdueshme që të dallohet , të formojë një identitet të vetin si me :

– Referendumin e mbajtur më 1 e 2 mars 1992 –
– Me organizimin dhe formimin e UÇPMB-së –
– Marrëveshjen e Konçulit
– Seancat e përbashkëta të gjithë këshilltarëve Komunal , të zgjedhurit e popullit miratuan një platformë të përbashkët politike dhe disa konkluzione .

Si të vazhdohet në realizimin e aspiratave dhe synimeve të popullatës shumicë.

Duhet edhe më tej të vazhdohet por gjithmonë duke patur parasysh që tashmë Republika e Kosovës është ndihmesa më e madhe për gjetjen e zgjidhjes për krahun e vetë Lindorë . Duke llogaritur në politikën e jashtme ku tani kemi edhe përfaqësi diplomatike nëpër botë .

Kërkohet që edhe njëherë të ri-konfirmohet vullneti i popullit pra të parashihet shqyrtimi serioz edhe për mbajtjen edhe të një Referendumi për autonomi Territoriale – Politike me të drejtë bashkëngjitje me Kosovën amë .

Çka është më e rëndësishmja popullata duhet të jetë prezentë pra fitorja më e madhe është nëse arrijmë ta ruajmë prezencën e faktorit njeri që është edhe përcaktues vendimtarë i territorit sipas ligjeve pozitive ndërkombëtare .Subjektet politike dhe njerëzit me ndikim , intelektualët të marrin pjesë më shumë në jetën politike e publike ku së bashku me grupet e interesit për të pasur një qëndrim , unitet , harmonizim dhe koordinim në realizimin e kërkesa para qeverisë serbe dhe faktorit Ndërkombëtarë e jo si deri më tash të ndarë e jo unikë p.sh lidhur me pjesëmarrjen për parlament të Serbisë disa ishin pro e disa kundër , kështu nuk mundë të ndërtojmë ndonjë strategji veprimi që do jep rezultate të pritshme .
1 – Tirana dhe Prishtina se bashku me ne vendasit të ndërtohet koncenzusi për gjëra fondamentale ,
2 – Rikonfirmim i Referendumit së bashku me kërkesën që në këtë rajon të ketë dhe
3 – Mbikëqyrje të përhershme të forcave të sigurisë ndërkombëtare .

Këto duhet të jenë tri shtyllat e të ardhmes për këtë krahinë shqiptare të mbetur padrejtësisht nënë administrimin e Serbisë . Shumë pakë bëhet në shënimin e kësaj date historike , në evakuimin e kësaj ngjarje në forma të ndryshme si përkujtimin përmes mbajtjes të ndonjë akademie por edhe manifestime të ndryshme . Nga ne varet e tëra sa ne jemi të përkushtuar në objektivat tona , në realizimin e plebishitit të popullit. Edhe më tej të plotësohet me elemente të kohës që po jetojmë , për tu bërë realitet Referendumi i kësaj krahine për Autonomi Territorialo–Politike dhe me të drejtë bashkëngjitje me Kosovën amë .