Dragani nga Mitrovica e Veriut, një komunë me shumicë serbe që gjendet në veri të Kosovës, thotë se nuk guxon të shprehë publikisht mendimin e tij për përdorimin dhe promovimin e simbolit ‘Z’ në qytetin e tij.
Në Rusi, shkronja ‘Z’ përdoret si simbol i pushtimit ushtarak në Ukrainë, vizatohet ose ngjitet në makina civile dhe bilborde, e disa të tjerë e kanë stampuar edhe në bluzat e tyre.Në fund të marsit, Ukraina u ka bërë thirrje shteteve që të dënojnë penalisht përdorimin e simbolit ‘Z’, i cili konsiderohet si mbështetje për luftën e Rusisë në Ukrainë.
“Unë nuk e di as si do ta thërrasin Zelenskyn pasi ata hoqën shkronjën ‘Z’”, thotë Dragani për Radion Evropa e Lirë.
Në Mitrovicën e Veriut në mbrëmjen e 3 prillit, një grup qytetarësh festuan fitoren e Partisë Përparimtare Serbe të Aleksandar Vuçiqit, duke vendosur simbolin ‘Z’ në makinat e tyre, e duke valëvitur flamuj partiak dhe atë rus.Edhe në javët e kaluara, simboli ‘Z’ ishte parë i vizatuar në muret e disa ndërtesave në Mitrovicë të Veriut.
Jovani, banor i Mitrovicës së Veriut, beson se simboli ‘Z’ vizatohet pa vetëdije nga të rinjtë dhe sipas tij, askush nuk i përkrah veprimet e tilla.“Të rinjtë po i bëjnë këto. Ata nuk janë të vetëdijshëm për simbolet dhe ngjarjet e luftës dhe tmerret që aktualisht po ndodhin në Ukrainë”, thotë Jovani.
Fillimisht e përdorur në tanket ruse që kanë hyrë në Ukrainë, shkronja ‘Z’ besohet se ka kuptimin “za pobedu” (për fitore) – dhe ky simbol shumë shpejt nisi të përdorej nga rusët si shenjë mbështetjeje për pushtimin e Ukrainës.
Tri lande gjermane, Berlini, Bavaria dhe Saksonia e Ulët – tashmë kanë thënë se kushdo që përdor simbolin për të promovuar luftën, mund të dënohet me deri tre vjet burgim.Ministria e Brendshme gjermane ka paralajmëruar se ata që e prezantojnë simbolin për të “mbështetur” pushtimin “mund të ndiqen penalisht”.
Ministri i Jashtëm ukrainas, Dimitry Kuleba, u ka bërë thirrje dhe vendeve tjera që të ndjekin shembullin e Gjermanisë.“’Z’ nënkupton krimet ruse të luftës, bombardim të qyteteve, mijëra ukrainas të vrarë”, ka thënë Kuleba në një postim në Twitter.“Duhet të ndalohet mbështetja publike e këtij barbarizmi”.
Cili është qëndrimi i Kosovës?Qëndrimi zyrtar i Kosovës është dënimi i pushimit rus të Ukrainës. Prishtina zyrtare ka vendosur sanksione ndaj Moskës, në përputhje me sanksionet e shteteve perëndimore.
Zëdhënësi i Policisë së Kosovës për rajonin e veriut, Branisllav Radoviq, thotë për Radion Evropa e Lirë se nuk kanë udhëzime se si të veprojnë kur simboli ‘Z’ promovohet publikisht.“Për mua është e panjohur sa i përket shkrimit [të simbolit ‘Z’], pos nëse nuk merret tani ndonjë vendim për këtë”, thotë Radoviq.
Radio Evropa e Lirë i ka drejtuar pyetje Qeverisë dhe Presidencës së Kosovës lidhur me atë se a janë në dijeni që simboli ‘Z’ po promovohej në veri të Kosovës, në mbështetje të pushtimit rus të Ukrainës dhe se a do të tolerohej një gjë e tillë. Por, këto institucione nuk kthyen përgjigje.
Eksperti i së drejtës penale, Ismet Salihu, thotë se aktualisht nuk ka ndonjë dispozitë specifike të Qeverisë së Kosovës, e cila do të dënonte përdorimin e simbolit ‘Z’ dhe përkrahjen e agresionit rus ndaj Ukrainës.
