RCCOLA

Kush e bindi Ibrahim Rugovën të shkonte në takim me Sllobodan Millosheviqin?

/ 6 minuta lexim

Ruben Avxhiu nga gazeta e shqiptarëve të Amerikës, Illyria, sjell disa detaje interesante nga takimi Rugova-Millosheviq. Lexojeni artikullin e plot dhe kuptojeni se pse Kryetari i Kosovës shkoi në Beograd në momentet më dramatike për popullin e Kosovës.Ishte vendosja në krye të diplomacisë amerikane e zonjës Madeleine Albright që e bëri Ambasadorin Christopher Hill, në rolin e diplomatit kryesor amerikan për Kosovën.

Në maj 1998, ajo i telefonoi në ambasadën e Shkupit dhe e pyeti nëse mund të merrte përsipër detyrën e të dërguarit për çështjen e Kosovës. Hill nuk u habit sepse kishte pasur tashmë sinjale që po mendohej si njeriu më i përshtatshëm për atë punë, por ai dyshonte nëse do të kishte sukses ndërmjetësimi mes Serbisë dhe shqiptarëve në atë gjendje.

Albright e kishte zhvendosur Gelbartin nnë punët e Bosnjes dhe i tha Hillit që të udhëtonte në Londër për të takuar Holbrooke dhe që aty të dy do të shkonin në Beograd, ku arkitekti i Dayton-it do ta prezantonte me Millosheviçin duke ia hapur rrugën e komunikimit.

Holbrooke kuptohet kishte avantazhe që asnjë diplomat tjetër amerikan kishte me Millosheviçin. Ai kishte dy vite që kishte lënë diplomacinë dhe i ishte futur sektorit privat ku kishte bërë shumë para, mirëpo dukej që e kishte marrë malli për ethet e politikës dhe në fakt, vetëm pak kohë pas takimit me Hillin u emërua si Ambasador i Shteteve të Bashkuara në OKB.

Njohja me Milosheviçin: “Kosova është çështja jonë e brendshme!”

Presidenti jugosllav i priti krahëhapur sikur të ishin miq të vjetër,në Pallatin e Bardhëm, në Beograd, kurse të ngarkuarit me punë nga ambasada, Richard Mile, ia dha dorën ftohtë.

U ul dhe filloi të reminishonte për “kohët e bukura” të kaluara në Dayton, duke i shokuar me një shaka raciste. “E dini se cila ishte arritja më e madhe në Dayton? Amerikanët mësuan se çfarë do të thotë të bashkëjetosh me myslimanë.”

Ai mesaduket e kishte pasur fjalën për debatet e gjata dhe të vështira me Izetbegoviçin lidhur me kushtet e paqes. Millosheviçi ishte i vetmi që qeshi me “shakanë” e tij, ndërsa në dhomë ra heshtja.

Më në fund Holbrooke e sqaroi diktatorin serb se Hill ishte zgjedhur nga Presidenti Bill Clinton, Sekretarja Albright dhe si të dërguarin amerikan për krizën në Kosovë.

Millosheviçi ktheu sytë nga Hill, që në Dayton kishte pasur një rol më të vogël tundi kokën pastaj, duke u anuar djathtas me dorën mbi gju, tha: “Zoti Richard Charles Albert Holbrooke” (Millosheviç ishte nga të paktët që kishte mësuar emrin e plotë të diplomatit Holbrooke dhe i shijonte që ta thërriste ashtu. “Nuk ka krizë në Kosovë. Janë vetëm pak shqiptarë separatistë për të cilët i pëlqen të flasë media ameikane. Po merren forcat tona të sigurisë me to. Mos u lodhni me një krizë ”.

Kur Holbrooke i tha se gjithësesi gjendja po bëhet serioze dhe duhet të zgjidhet, ai u përgjigj.

Fidanishtja

“Nuk dua të dërguar. Kosova është pjesë e Serbisë. Është një problem i brendshëm. Serbia nuk do të pranonte kurrë që një huaj që të merrej me çështjet tona të brendshme”.

Gjithësesi, ai tha se Ambasadori Hill mund të shkonte ku të dëshironte nëpër Kosovë dhe mund ta takonte Millosheviçin kur të donte.

Si doli nga “xhepi” takimi Clinton-Rugova

Pas kësaj, vërtet që udhëtuan në Kosovë. Aty Hill e prezantoi Hobrooke me Rugovën dhe udhëheqës të tjerë të LDK-së. Lajmi se Hill do të ishte i dërguari i ri e gjallëroi Rugovën që i ftoi më pas që të shkonin si miq në shtëpinë e tij. “Në fillim kujtova se druhej se na përgjonin serbët, po pastaj e kuptova se ai thjesht donte ta mbante ndezur televizorin gjithë kohën”, shkruan Hill.

Holbrooke i bëri të njëjtën pyetje që i kishte bërë Millosheviçit, nëse do të shkonte në Beograd për një takim me presidentin Millosheviç.

Rugova nuk ishte i interesuar kështu që filloi të shpjegohej, kur papritur Holbrooke i tha se nëse e takonte Millosheviçin, mesiguri Presidenti Bill Clinton do të ishte shumë i interesuar që ta priste si visitor në Shtëpinë e Bardhë.

Hill thotë se këto vizita përdoren shpesh për të joshur palët që të pranojnë bisedime, po shpesh janë premtime që nuk mbushen. Të arrish të fusësh një takim të paparashikuar në kalendarin e presidentit është diçka e pamundshme. Po Holbrooke gëzonte në atë kohë një pushtet të madh në Washington dhe e realizoi atë që deshi.

Dhe vërtet në 15 maj, Hill asistoi në takimin Rugova-Millosheviç bë Beograd, ku nuk u arrit asgjë dhe në 28 maj, Rugova u prit në Zyrën Ovale nga Bill Clinton, ku sipas Ambasadorit Hill përsëri nuk u arrit asgjë.

Po mbi të gjitha diplomati kujton në librin e tij se Holbrooke po injoronte një fakt që në vitin 1998, Rugova nuk ishte më i vetmi aktor politik në Kosovë. Në terren kishte lindur UÇK-ja e cila dalëngadalë do të bëhej palë e pashmangshme e vendimeve për të ardhmen e Kosovës. Pak ditë më pas në Drenas, UÇK vrau një polic serb dhe policia serbe reagoi me dhunë të egër kundër civilëve. Deri në 20 shqiptarë mund të jenë vrarë në ato ditë, tregon ambasadori për të kujtuar se ndërsa takimet Millosheviç-Rugova dhe Rugova-Clinton kishin bërë bujë në media, ato nuk po ndikonin në qetësimin e gjendjes në Kosovë.

Në 1 qershor Hill filloi vajtje-ardhjet mes Beogradit dhe Prishtinës dhe në punën e tij ndërmjetëse shfaqen tre emra vartësish e ndihmësish që më vonë do të dalin në moment të ndryshme të historisë së Kosovës, në poste krejt të tjera. Tina Kaidanow, Phil Reeker dhe Paul Jones./express/