Kullat e Hajdinve në mbrojtjen e shtetit

Gjilan – Ditë më parë, pasardhësit dhe trashëguesit e Kullave të Hajdin’ve në fshatin Terzijaj ( Komuna e Gjilanit) shumë afër kufirit me Preshevën, përkatësisht fshatin Peqenë, janë njohtuar se, shteti ynë, përmes MKRS-së – Qendrës për Trashëgimi Kulturore në Gjilan, janë njoftuar me vendime përkatëse se, tash e tutje janë në mbrojtje të shtetit. Dhe, me këtë, është sinjalizuar edhe mundësie e renovimeve ka thënë Sabit Rrustemi.

Sa për dijeni, Kulla e parë në foto, që është njohur në Karadak si Kulla e Smajlit, është ngritur diku në vitet 1850 – 55 dhe atë nga mjeshtër dibranë, të cilët, atë mot, në Karadak ngritën dhe dy Kulla tjera, atë të Fetah Kurexhës ( sot Kulla e Hafiz’ve) që gjithashtu është vu nën mbrojtje si dhe të Avdi Haxhës ( Peqenë) që sot bie në territorin e komunës së Preshevës ( Kosova Lindore).

Kulla tjetër, ajo e Hajdinit, është ngritur në vitin 1940 të shekullit të kaluar, nga mjeshtri i njohur i Karadakut, stubllasi Fazli Ahmeti, i njohur më shumë si Fazli Noki.

Ndërsa Kulla e Tretë, ajo e Xhelës, është ngritur më 1948, pjesërisht nga Fazli Noki si dhe më pas, nga Shaip Rrustemi, që poashtu ishte ndër muratorët më të rryer të kësaj ane. deri në vdekje.

Gjendja e këtyre Kullave, nuk është aspak e mirë.

Në fakt, Kulla e Shaqës dhe më pas e bijve të tij ( si trashëgues i Kullës së Smajlit), fillimisht ishte lëkundur dhe shembur një anë që nga tërmeti i Shkupit i vitit 1963, për t’u përkeqësuar edhe më shumë në tërmetin e vitit 2002.

Kulla e Hajdinit, ishte djegur me themel, më 15 prill 1999 nga ushtria serbe.
Ndërsa pak më mirë qëndron Kulla e Xhelës, por edhe ajo nga brenda bukur shumë është dëmtuar, sidomos pas luftës së fundit e këndej.

Me një përkujdesje më të përshpejtuar të shtetit, këto Kulla, në një të ardhme të afërme do ishin shfrytëzuar, sidomos për fushën e trashëgimisë kulturore dhe te folklorike por, edhe për një turizëm malor dhe nevoja tjera, meqë shtrihen në një hektar e sa vend si dhe nga pozita ku gjenden, shihen afërsisht dy të tretat e territorit të Kosovës ka thënë Sabit Rrustemi./rajoniopress/