25 vjet nga Beteja e Zhegocit, rrëfimi për gjyshen Nole dhe nipin e saj dëshmor: Luftëtarët nuk kthehen në shtëpi

Nga Sabri Beqiri – Një grusht dhe mbështjellë në shtatë nyje të shamisë e ruante si kujtim e betim për nipin dëshmor. Ajo një detyrë që i kishte dhënë vetes: Të gatuaj bukë deri në grushtin e fundit të miellit…

Gjyshe Nolja nuk kish pranuar as dëgjuar urdhrat e xhelatëve për të braktisur shtëpinë. Betimin se kishte thyer.

Armët mungonin ndërsa popullata e pambrojtur strehë e shtëpi i kishte malet. Gjyshe Nolja qe betuar : kurrë shtëpinë se braktisi. Një grusht dhe mbështjellë në shtatë palë nyje të shamisë e ruante në kujtim të nipit dëshmor. Ajo i kishte dhënë vetës një detyrë si shenjtëri e besimtari: të gatuaj bukë deri edhe grushtin e fundit të miellit. …

Një ditë në fund të majit 1999 ia behin në derën e shtëpisë, për të tretën herë paramilitarë e policë serbë. Gjyshe Nolja nuk kishte pranuar urdhrat e kërcënimet e tyre për të braktisur shtëpinë.

Gjyshe Nolja (Naile Jahiri) e lindur me 1912, me nina-nanat që s’kishin të sosur në netët e dimrit të ftohtë, paharruar asnjëherë që ninullat kishin qenë vetëm një fletë e këngëve dhe përrallave të moçme por ruante edhe ajo shumë histori e legjenda të jetuara e të dëgjuara që priste kohë më të mira për t`i rrëfyer….Punët e mundimshme në skamje e varfëri, në fushë e shtëpi, ia prishnin e prenin fillin e dynjallëkut, rendin e kuvendin.

Bahtiri edhe kur nisi mësimet në fillore në Verbicë të Zhegocit, ku mbaroi tete vjeçarne, se bashku me gjyshe Nolen, shpesh shkonin në Marec. Atje dëgjonte përrallat e moçme për fushat, malet, dasmat, legjendat e jetuara e të dëgjuara të gjyshes. Ato rrëfime disi treteshin larg, larg kurse në shpatije te Marecit këngët e Mujit e Halilit, Gjergjelez Alise i bëheshin se jehonin larg e lartë deri në shtatë palë qiej.

Bahtir Jahiri-Besi (1.5.1975) shkollën fillore e kreu në vendlindje nw Vërbicë të Zhegocit, të mesmen e mbaroi në Prishtinë, Aty nisi studimet në Fakultetin e Edukatës fizike. Pas dy vitesh u kthye ne vendlindje dhe filloi punën nw shkollën e fshatit. Sapo ishte dhënë kushtrimi i lirisë Bahtiri ishte përshëndetur me nxënës, me shokët, ishte përkulur para gjyshe Noles dhe i kishte thënë: “Më duhet të shkoj në ushtri. Atje më presin shokët. Shihemi mbas luftës nëse mbesim gjallë. “…- Me fat të qoftë kjo pushkë. Teshat të rrikan mirë, ia kishte kthyer gjyshja urimin e bekimin nipit luftëtar. Nuk e dinin se kjo do të ishte përshëndetja e tyre e fundit. Habibi, babai i Bahtirit tregonte se djali i tij ishte rreshtuar në UCK që në dhjetor të vitit 1998 në Malësinë e Marecit. Profesioni i tij si arsimtar i edukatës fizike kishte dhënë disa përparësi dhe parakushte të dobishme për të qenë një ushtar i përgatitur, i shkathët dhe i disiplinuar. Shokëve shpesh u fliste për luftërat dhe heroizmat e Shyt Marecit, për dajën e madh, i cili për idealet e Shqipnisë etnike kishte luftuar deri në vitin 1947. Ai ishte legjenda e Gallapit dhe frymëzim i brezave për lirinë e Kosovës.

Bahtir Bahtiri ne përballje me forcat serbe kishte rënë në fushën e Betejes më 21 prill 1999 në Bullaj të Marecit. Lajmin e kobshëm pas disa ditësh e kishte marrë edhe familja. Si në legjendat e moçme, gjyshja e përvuajtur, me të shpejtë, fillikat vetëm, duke kapërcyer male, kori, rrugica e shtigje anësore kishte marrë rrugën e gjatë drejt Marecit. Për një plakë në moshë të thyer rrugë që bëhet për shtatë-tetë orë. Iu kishte shmang shumë pritave, postblloqeve serbe. Por, e lindur ne Marec Gjyshe Nolja i njihte fshehtësitë dhe të panjohurat e maleve. Shokët e Bahtirin ishin stepur, ishin nemitur, Qilu guri, qilu dru. Luftëtarët ia tregojnë varrin e nipit, e ngushëllojnë. I kishin folur për qëndresën dhe trimërinë e bashkëluftëtarit në luftë me pushtuesin. Gjyshe Nolja merr një grusht dhe të njomë nga varri i nipit dëshmor, e mbështjell nyje-nyje në shami, falet dhe lutet për shpirtin e tij, i ngushëllon bashkëluftëtarët e të nipit dhe të nesërmen rikthehet në shtëpi në Vërbicë të Zhegocit.

Zjarri e thikat e Ofensivës serbe nuk kishin të ndalur. Dëbimet e popullatës civile vazhdonin. Luftëtarët e lirisë bënin të pamundurën dhe luftën nuk e ndalnin. Nga ajri gjëmonin e uturinin aeroplanët e Aleancës. Armët mungonin, Popullata e pambrojtur strehë e shpëtim kërkonin nëpër male, Edhe ushqimi ishte në të sosur. Një grusht miell ruhej për nesër. nuk dihej ku niste dita e ku zinte terri.

Katundet e kësaj treve: Vërbicë, Zhegoc, Bresalc, llabjan, Zllash, Honroc, Brus, Mramor, Marec ishin bërë koridore të ngushta që lidhnin Zonën Operative të Llapit më atë të Karadakut. Aty diku në vijën e parë të zjarrit ku edhe kalon e bashkon rruga e këtyre korridoreve ndodhet shtëpia e Bahtir Jahirit-Besit. Barbaria serbe s’kishte të ndalur. Gjyshe Nolja ishte betuar :”Kurrë nuk e braktisi shtëpinë time”. Një grusht dhe mbështjellë në shtatë nyje të shamisë e ruante si kujtim e betim për nipin dëshmor. Ajo kishte vetëm një detyrë që i kishte dhënë vetes: Të gatuaj bukë deri në grushtin e fundit të miellit… Një ditë, ishte fundi i majit 1999 në derën e shtëpisë për të tretën herë kishin ardhur paramilitarëve, policë e ushtarë serbë. Gjyshe Nolja nuk kish pranuar as dëgjuar urdhrat e xhelatëve serbë për të braktisur shtëpinë. Betimin se kishte thyer. Shkiet e kishin vrarë para derës së shtëpisë. Para as flori nuk kishin gjetur në kurmin e saj. Kishin gjetur vetëm një grusht dhe mbeshtjelle palë-palë me shami. Ishin tmerruar dhe kishin ikur shkiet. –Pse ky dhe, kishin bërtitur në gjuhen e tyre. Kështu, si në tregimet e moçme shqiptare ka ndodhur me Gjyshe Nolen, martire e lirisë.

Sot trupi i dëshmorit Bahtir Jahiri pushon në Bullaj të Marecit. Gjyshe Nolja (Naile Jahirii) është rivarrosur në varrezat e fshatit për të dytën herë sipas adetit. Shamia me dheun e varrit të Bahtirit i kishte bashkuar nipin dëshmor dhe gjyshen martire. Në Varrezat e Lirisë një gurë themel dhe dritë e ardhmërisë.

Më 21 prill për çdo vit familjarë, miq e bashkëluftëtarë të dëshmorit Bahtir Jahiri – Besi hedhin lule, luten dhe falen mbi varrin e tij në Marec. Ai ka hyrë në legjende dhe përjetësi bashkë më gjyshen Nole. Një fijë e hollë, shumë, e hollë i ndanë legjendat e moçme prej realitetit të viteve të Luftës së fundit në Kosovë dhe gjithandej Botës shqiptare./rajonipress